Pim Fortuyn werd in de media weggezet als populist. Maar hij was een man van de inhoud. Kom, dachten ze bij het programma Nieuwsuur zaterdagavond. Pim Fortuyn is tien jaar geleden doodgeschoten. Laten we het eens over het populisme hebben. Dat is bij tv redacties van nu allemaal zo vanzelfsprekend, dat er verder niet meer over nagedacht hoeft te worden. Men vindt: er is populisme, want kijk maar naar Wilders, dat is een populist. En het is allemaal begonnen bij Fortuyn. In allerlei variaties hebben we dat, van de Volkskrant, tot NRC Handelsblad, weer zien langskomen. Maar het populisme heerst juist in diezelfde tv-programmaredacties waar niemand nog het intellectuele vermogen lijkt te hebben om zich te verdiepen in de ideeën van Fortuyn, en in de vraag of die ideeën vandaag de dag nog wel geldig zouden zijn. En dat zijn ze nu juist. Dat is het pijnlijke eraan!
Als iets nog alleen maar bestaat uit oneliners, grapjes, korte 'persoonlijke' ontboezemingen en frases om 'het volk' naar de mond te praten, dan wel te manipuleren, dan zijn het wel de media van vandaag. Vergelijk zo'n volstrekt wezenloze hapsnap uitzending van Nieuwsuur nu eens met een paar van die interviews met Fortuyn, vrijwel allemaal uitgezonden in de maanden voor zijn dood. Dan zie je dat Fortuyn niet zomaar een of andere malle nicht was, die het volk stroop naar de mond smeerde, zoals NRC het bijvoorbeeld voorstelde in deze compilatie. Zeker, Fortuyn was ook een grappige man die graag stoute dingen zei. Maar hij was bovenal een denker over onze samenleving, en dit denken deed hij op een niveau en met een emotionele betrokkenheid, zoals je die bij geen van de huidige politici nog aantreft. Zeker niet bij het zooitje zelfingenomen oppervlakkige zelfherhalers dat gisteren bij Nieuwsuur aanschoof. Het opvallende daaraan was vooral dat zowel Frits Bolkestein als Jan Marijnissen het zozeer met elkaar eens waren betreffende hun eigen en andersmans voortreffelijkheid, dat ze samen een partij konden vormen. Een pro-Europa en anti-Wilders partij wel te verstaan waarbij het volstrekt ontbrak aan enige visie over de samenleving, tot stand gebracht met zelf nadenken.
Wat stond Fortuyn wat betreft de inhoud op eenzame hoogte. En wat is het een schande dat met die inhoud ook de echte Fortuyn uit het raam geflikkert wordt. Wie die echte Fortuyn wil leren kennen, of opnieuw wil leren kennen, moet zijn beste boek lezen, De verweesde samenleving. (Hier een link naar het boek op bol.com. Voor een prikkie tweedehands). In dit boek schetst Fortuyn het beeld van een samenleving die zijn samenhang verloren heeft. In verband daarmee heeft hij het over de schaalvergroting bij het onderwijs, over de verzuiling die zich door zijn eigen eigenschappen ophief, de individualisering, het religieus besef in de westerse samenleving, maar ook het verdwijnen van de overlegeconomie, de afbraak van de natiestaat en de opkomst van het regionalisme. Maar ook over de juridisering van het maatschappelijk debat, waaruit zijn kritiek op Artikel1 in in de Grondwet kwam: het verbod om de discrimineren maakte, zo stelde Fortuyn terecht, iedere islamkritiek onmogelijk. Anders dan Wilders was Fortuyn bovendien een groot voorstander van de scheiding tussen kerk en staat, en wilde hij deze kernwaarde zelfs nieuw leven inblazen. Als het ging over de EU, moeten we nu zeggen dat Fortuyn het gevaar daarvan veel te mild opvatte. Zijn idee over de soevereiniteit van Nederland was toch vooral dat Nederland een soort regio moest worden binnen EU verband. Maar dan moet ter verdediging van hem wel aangevoerd worden dat de machtsophoping en gebiedsuitbreiding van de EU tien jaar geleden nog lang niet zo ver gevorderd was als nu. Overigens had Fortuyn in sommige columns, lang geleden wel degelijk een scherpe blik op het gevaar van de bureaucraten uit Brussel. Iets waar de econoom Bas Jacobs in een Tweet vandaag op wees.Van belang was ook dat Fortuyn toen scherp wees op het gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel bij de elite. Ook een gevolg van de overlegeconomie. Maar om diezelfde reden wilde hij ook weer dat de leraar op de (kleinschaligere) scholen weer een eigen verhaal konden gaan vertellen. Zodat het plezier weer in het onderwijs terug kon komen. Allemaal wijze woorden, die we, nu tien jaar na dato heel goed nog eens ter harte zouden kunnen nemen.
Maar goed. In de media is Fortuyn dus opnieuw vermoord door hem neer te zetten als een oppervlakkige populist. Om daar iets van goed te maken staan hieronder een paar bijzonder inhoudelijke interviews met hem, waaruit bleek dat de gedrevenheid van Fortuyn vooral een bezield-maatschappelijke was. Fortuyn voelde zich geroepen om ons land te redden, om het maar eens zo zeggen. Hij betaalde ervoor met zijn leven. Hij zou er niet ook nog eens voor moeten betalen door de historische lobotomie waarmee onze journalisten en politici vergiftigd zijn.
Vergelijk bijvoorbeeld dit zeer goede interview van Paul Witteman met Fortuyn, met het huidige niveau van P&W. En let daarbij ook op de inhoudelijke onverstoorbaarheid van Fortuyn. Omdat hij iets te zeggen had, hing hij niet aan de leiband van de gespreksleider.
Bron: DS
Bookmarks